Fərhad Məhərrəmov : - Yal...
Yal-çın kasıb ailədə dünyaya göz açmışdı.Əyni yal-ın,ayağı yal-ın olmasa da ,ehtiyac içində böyümüşdü.Yal-man kəndində yaşayırdılar.Anası isə Di- yal-lıdan idi.
Lap kiçik yaşlarından kəhər atlarını minib ,çapmağı çox xoşlardı.Hətta atı yəhərsiz ,yal-ın minərdi çox zaman.Atın yalından yapışaraq, yal-manına * yataraq ,çapıb,neçə- neçə yal aşardı.Aşdığı yal- lardan yal otu da yığardı Yal-çın.
Bir dəfə hətta yal- ların birini aşandan sonra uzaqda yal-quzaq da görmüşdü.
Səməd Vurğunun şeirindən olan misraları əzbərdən bilirdi Yal- çın:
" Min Qazaxda köhlən ata,
Yal- manına yata- yata,
At qan tərə bata- bata,
Göy yaylaqlar belinə qalx"...
Həyətlərində saxladıqları köpəyin yal- nı da ağlı kəsəndən Yal-çın verir.
Uşaqlıqdan arzusu mexanizator olmaq idi Yal- çının. Arzusu yalın qalmadı,arzusuna qovuşdu.
Yal-ançı ,yal- taq adamlardan xoşu gəlməz onun.Uşaqları da,nəvələri də ağılı,zəhmətsevərdirlər.
Əzbərdən bildiyi müdrik kəlamları,atalar sözlərini övladlarına da öyrətmişdir Yal- çın:
" Olmasaydı cahanda sarsaqlar,
Yəqin ki,ac qalardı yal- taqlar"
"Fırıldaqçılıq və yal- taqlıq qan qohumlarıdır"
"Yal- taq adam pitraq kimidir,adamın hər yerinə yapışar"
" Yal- taqlıq saxta pul kimidir.Bu günki vəziyyətimizə görə dövrədədir"
"Ayağın yal- ın olsa da,ağlın yal- ın olmasın."
" Yal- ançının evi yandı,heç kim ona inanmadı"
"Yeməknən doymayan ,yal-amaqnan doymaz".
Yal-çın və uşaqları artıq onlarla belə kəlam bilirlər.
Kəndlərindəki yal-nız yaşayan qoca qadına da əl tutur Yal- çın.
.....Artıq ahıl yaşlarında olan Yal- çının minik maşını olsa da,at da saxlayır. Övladları maşın sürür ,Yal- çın kişi isə atın yal- ını sığallayır,tumarlayır, ata atdanıb,yal aşır...
....Televizorda dəfələrlə baxdığı "Dədə Qorqud " filmi göstərilirdi.Artıq obrazları əzbərdən bilirdi Yal- çın: Dədə Qorqud.Qazan xan.Beyrək,Yal- ınçıq...
Film bitəndən sonra aparıcı elan etdi:
" Verilişimizin bu günki qonağı xaricdə yaşayan həmyerlimiz Rö-yal Xə-yal oğludur.O ro-yal- da müsiqi nömrələri ifa edəcək."
Rö- yal Xə- yal oğluna baxaraq ,Yal- çının xə- yal-ı otuz il öncəyə uçdu.İlahi ,bu necə də əsgər yoldaşı Xə- yala oxşayır...
....Xə- yalla SSRİ dönəmində Yal- ta şəhərinin yaxınlığındakı hərbi hissədə qulluq etmişdilər.Xə- yal Yal- amadan idi.
Hərbi xidmətlərini bitirdikdən sonra bir müddət gah Yal-amada,gah da "Yal- manda görüşmüşdülər.Hər ikisi ailə quranda bir- birlərinin ən əziz qonaqları olmuşdular.
Toylarında "Yal- lı" da getmişdilər...
Ancaq 90- cı illərin əvvəllərində,könüllü surətdə Qarabağ müharibəsinə gedən Yal- çınla Xə- yalın əlaqələri kəsilmişdi. Yal- çın sonradan öyrəndi ki,Xə-yal xarici dövlətlərin birinə köçüb orada yaşayır.
Bu gün ro- yalda müsiqi nömrələri ifa edənin əsgər yoldaşı Xə- yalın oğlu olduğuna zərrəcə şübhəsi qalmadı Yal- çın kişinin.
Televiziya kanalı ilə əlaqə saxladı.Zənnində yazılmamışdı.Bəli ,Xə- yalın oğlu Rö- yal idi.Görüşdülər.Yal- çın Rö- yalı evində bir - iki gün qonaq saxladı...
...Xə- yal kişi artıq illər sonra əvəllər əsgər yoldaşı olmuş Yal- çınla şirin - şirin söhbət edirdilər.
Xə- yal yaxın qohumunun dəvəti ilə əvvəl Türkiyənin Yal-ova şəhərində yaşayıb ,işlədiyini ,oradan isə Amerikaya köçdüyünü danışdı...44 günlük müharibədə Ordumuza maddi yardım etdiyini də dedi.
Yal- çın Birinci Qarabağ müharibəsində vuruşduğundan və sonrakı həyat yolundan söhbət açdı...
...Xə-yal kişi Cıdır düzündə əyilib ,torpağı öpdü,göz yaşlarını saxlaya bilmədi...
Yal- çın kişi ilə Xə- yal kişi orada "Yal- lı" gedənlərə qoşuldular...
*yalman--atın boynu,yal bitən yeri.
Fərhad Tapdıqoğlu