Şahnaz Şahinin “Ayrılıqdan Ayrılığa” adlı essesi üzrə təhlil- yazdı Sakit Məlikov

YAZARLAR 16:35 / 12.04.2025 Baxış sayı: 6209

 

Bu esse həm psixoloji, həm də fəlsəfi təhlil baxımından çox dərin və mürəkkəb bir yazıdır. “Ayrılıqdan Ayrılığa” məfhumlarını bir-biri ilə əlaqələndirərək, insanın daxili dünyasında gedən təzadlı prosesləri işıqlandırır. Şahnaz Şahin burada ayrılığın yalnız bir acı itki, qəm və kədər kimi yox, eyni zamanda sevgi və bağlılığın daha dərindən hiss edilməsinə səbəb olan bir təcrübə kimi qəbul edildiyini vurğulayır.

Essedə əsas mövzu, sevgi və ayrılığın qarşılıqlı əlaqəsidir. Müəllif, ayrılığı sevgi ilə əlaqələndirərək, onun sevginin ölçüsü olduğunu bildirir. Ayrılıq, əslində, sevginin daha da dərinləşməsinə və alovlanmasına səbəb olur. Şahinin fikrincə, ayrılıq həyatın təbii bir hissəsidir və biz ona həm iradə, həm də emosional güclə yanaşmalıyıq. Bu, bizi həyatın vəsevgi münasibətlərinin əsl anlamını daha yaxşı dərk etməyə yönəldir. Şahnaz Şahinin üslubu çox səmimi və təsir edicidir. Yazıda sadə, lakin zəngin bir dil və təsvirlərdən istifadə edilir. Hər bir əşya, hər bir hadisə, hətta təbiət elementləri belə, həyatın mənası və insanın duyğusal vəziyyəti ilə əlaqələndirilir. Xüsusilə, müəllifin bağda və təbiətdəki ağaclara verdiyi dəyər, insanın keçmişi ilə əlaqəsini, xatirələri və həyatının müəyyən anlarını necə yaşadığını əks etdirir. Bu, oxucuda həm nostalgia, həm də təbiətin insan ruhu ilə necə uzlaşdığına dair dərin düşüncələr yaradır.

Essedə bir çox simvolik elementlər və metaforalar istifadə olunur. Məsələn, ağaclar və bağlar burada yalnız təbiət hadisələri deyil, həm də insanın həyatı, keçmişi və zamanla üzləşdiyi dəyişiklikləri təmsil edir. Hər ağac, hər bitki bir insanın həyatında qarşılaşdığı müəyyən dövrləri və bu dövrlərdə yaşadığı təcrübələri əks etdirir. “İnnab ağacı”, “alça ağacı” və digər təbiət elementləri müəllifin keçmişlə bağlarını, itirilmiş zamanla əlaqəsini təsvir etmək üçün istifadə etdiyi güclü simvollardır. Şahinin yazısında duyğular çox güclüdür. Ayrılıq və itki mövzusu həm həyəcan, həm də ağrı ilə doludur. Lakin müəllif bu emosional yükü müsbət bir çərçivəyə yerləşdirməyə çalışır.

Ayrılıq və itki, oxucuda yalnız kədər yaratmır, eyni zamanda həyatın davamlı olaraq yenilənən, dəyişən və inkişaf edən bir proses olduğunu göstərir. Bu, oxucunu həm qəbul etməyə, həm də davam etməyə təşviq edən bir yanaşmadır. Şahnaz Şahin burada həyatın fəlsəfi tərəfini, mövcudluğun mənasını da araşdırır. Cambatisto Viko’nun sözləri ilə bağlı etdiyi göndərmə — “hər birimizin həyatı bəşər tarixinin xülasəsidir” — oxucuda həyatın fərdi bir təkrarı olduğu düşüncəsini oyadır.

Həyatdakı hər bir təcrübə, hər bir ayrılıq, eyni zamanda hər bir sevgi, insanın daxili inkişafına xidmət edir. Bu fəlsəfi yanaşma essenin dərinliyini artırır və onu oxuyanda hər oxucu öz həyatının müxtəlif mərhələlərini düşünməyə vadar edir. Şahnaz Şahinin “Ayrılıqdan Ayrılığa” essesi sevgi, ayrılıq və zamanın insan həyatında yaratdığı dəyişiklikləri dərindən təhlil edir. Yazı, oxucusuna həm mənəvi, həm də emosional bir yolculuğa dəvət edir. Ayrılığın acı bir itki olduğunu qəbul etsək də, müəllif bildirir ki, o, sevginin və əlaqələrin davamlılığını təmin edən bir prosesdir. Hər ayrılıq, insanın daxili gücünü artıran bir təcrübəyə çevrilə bilər. Bu essə yalnız şəxsi təcrübələr və hisslər üzərində deyil, həm də insanın ümumi mövcudluğu, varlıq və mənası üzərində düşünməyə imkan yaradır. Yuxarıda qeyd olunan təbiət simvolizmi və fəlsəfi yanaşmalar sayəsində, oxucu esseni yalnız bir həyat təcrübəsi olaraq deyil, həm də həyatın mənasını anlamağa çalışan fəlsəfi bir əsər kimi qəbul edə bilər.